ლამაზი ბუნება

თბილისის ეკოლოგიური პრობლემები

    ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციის მონაცემებით, ჰაერის დაბინძურებით გამოწვეული დაავადებებით ყოველწლიურად დაახლოებით 
2 მლნ ადამიანი იღუპება. ჯერ კიდევ 2003 წელს ბრიტანული კომპანიის კვლევების შედეგად, თბილისი ევროპაში ყველაზე დაბინძურებულ დედაქალაქად აღიარეს. ჰაერის დაბინძურებაში 90% მანქანების წილია. საქართველოს მასშტაბით თბილისში ტრანსპორტის 40% მოძრაობს. საზღვარგარეთიდან ჩამოყვანილი მანქანების უმრავლესობას არ აქვს სპეციალური ფილტრი, რომელიც მავნე გამონაბოლქვს მინიმუმამდე ამცირებს. ასეთი მანქანა 15-ჯერ მეტი რაოდენობით მავნე ნივთიერებას აფრქვევს. თბილისში, ქალაქის მოცულობის მიხედვით, 11 საწვავის შემმოწმებელი პუნქტი უნდა იყოს, თუმცა მხოლოდ 2-ია. 

:)

მოგესალმებით,მოახლოვდა მარტის ბოლოც და როგორც ვიცი მალე დაასახელებენ გამარჯვებულებს,არვიცი რამდენად გავართვი თავი ამ დავალებას  მაგრამ ის ვიცი რო დიდი გამოცდილება მივიღე და ბევრი ისეთი რამ გავიგე რაც არ ვიცოდი, დიდი მადლობა მინდა გადავუხადო მათ ვინც ეს  კონკურსი გამოაცხადა (USAID) რადგან ბევრი ახალსგაზრდა ჩაერთო კონკურში და ეს ძლიან კარგია.მე კვლავ გავაგრძელებ ჩემს ბლოგზე მუშაობას და მეტ გამოცდილებას მივიღბ და შვეცდები მეტი ახალგაზრდა ჩავრთო ბუნების დაცვის საკითხებში.

დედამიწის ფილტვები - ამაზონი

 ამაზონი უნიკალური მდინარეა სამხრეთ ამერიკაში, სათავეს იღებს კონტინენტის დასავლეთ ნაწილიდან ანდებში, წყნარი ოკეანის სანაპიროებიდან, შემდეგ კი მდინარე მიედინება სამხრეთით. ამაზონი დიდ ფართობზე მიედინება, ბოლოს კი ატლანტის ოკეანეში ჩაედინება. ეს მდინარე ერთ-ერთი უდიდესია მსოფლიოში. მისი სიგრძე 6000 კილომეტრია, მასში დაფიქსირებულია 2000-მდე სახეობის თევზი. კლიმატი გაჯერებულია ტენით და ამიტომაც კონტინენტზე უამრავი მცენარეა, ამაზონის ტყეები - ეს მარადმწვანე ჯუნგლებია. 
     

ჩვენი პლანეტის 10 საოცარი ადგილი

   დღეს შემოგთავაზებთ ჩვენი პლანეტის 10 საოცარ ადგილს. ეს ადგილები მართლაც ძალიან ლამაზი,საინტერსო,საოცარი და ორიგინალურია. ეს ყველაფერი არც ფოტოშოპია და არც სხვა რამ, ეს სინამდვილეა და ნამდვილად არსებობს.ეს კი ჩვენი ბუნების დამსახურებაა. გაეცანით და დარწმუნებული ვარ,რომ ნამდვილად მოგეწონებათ და გაიგებთ მეტს ვიდრე იცოდით.მადლობა ყურადღებისთვის!

1 MOERAKI–ასეთ სფეროსებურ და უცნაურად ლამაზ ლოდებს შეხვდებით კოეკოხეს სანაპიროზე(Koekohe Beach), რომელიც ახალი ზელანდიის სამხრეთში მდებარე ოტაგოს (Otago)სანაპიროს ნაწილია.მათ მოერაკის ლოდებს უწოდებენ (“Moeraki Boulders” ).ისინი თავდაპირელად ზღვის ფსკერზე წარმოიქმნენ.ეს არის ქვის გარშემო წარმოქმნილი ნალექის ფაქტურა(გაიხსენეთ–მარგალიტის აგებულება).ზოგიერთი მათგანი რამოდენიმე ტონასაც კი იწონის და 3 მეტრ სიგრძესაც კი აღწევს.

2 ბელიზის დიდი ლურჯი ხვრელი.
ბაჰამისა და ბელიზის ეროვნულ წყლებში შეგხვდებათ ლურჯი ხვრელები, ზემოდან ისინი განსაკუთრებით ლამაზად მოჩანან–წრიული ფორმის ლურჯი ლაქები!
ეს არის ჩასასვლელი წყალქვეშა გამოქვაბულებში, ზოგიერთი მათგანის სიგრძე 14 კილომეტრიც კი არის.
ამ გამოქვაბულებში მყვინთავებს მეცნიერებისთვის დღემდე უცნობი სახეობის არსებებიც უნახავთ!

3 ჯოჯოხეთის კარიბჭე–თურქმენეთი.
თურქმენეთის უდაბნო ყარაყუმში მდებარეობს ერთი სოფელი სახელწოდებით დარვაზა (Derweze).1971 წელს სოფლის სიახლოვეს საბჭოთა მზვერავთა ჯფუფი მიწის გაბურღვისას წააწყდა დიდ სიცარიელეს, რომელიც სავზე იყო ბუნებრივი აირით.ზედაპირი ჩაინგრა და წარმოიქმნა 25 მეტრის სიღრმის კრატერისმაგვარი ჩაღრმავება, რომლის დიამეტრმა 60-70 მეტრი შეადგინა.რადგან მიწის სიღმიდან ბუნებრივი აირის გამოჟონა კვლავ მიმდინარეობდა, ჰაერის მოწამვლის საშიშროების თავიდან ასაცილებლად გადაწყდა აირისთვის ცეცხლი მოეკიდათ!
მას შემდებ ადგილობრივები ამ ხვრელს ”ჯოჯოხეთის კარიბჭეს” უწოდებენ.

4 აფრიკის თვალი–მავრიტანია.
კოსმოსიდან თუ დავხედავთ მავრიტანიის საჰარას უდაბნოში არსებულ ამ ადგილს–ის ადამიანის თვალს მოგვაგონებს!ამ ბუნებრივი ფენომენის სტრუქტურას შეადგენს გუმბათის ფორმის სიმეტრიულად განლაგებული მაღალი კლდოვანი სისტემა რაც არის ათასწლეულების განმავლობაში მიმდინარე ეროზიის შედეგი.თუმცა არიან მეცნიერები, რომელთაც მიაჩნიათ, რომ ეს მეტეორის შეტაკების კვალია, არიან ისეთებიც, ვინც თვლის, რომ ეს მიწისქვეშა ატომური აფეთქების შედეგად გამოწვეული ფორმირებაა–მაშინ ამას გიგატონის სიმძლავრის აფეთქების ძალა დასჭირდებოდა!და ჯერ-ჯერობით არცერთ ქვეყანას ამგვარი სიმძლავრის იარაღი არ გააჩნია!

5 RACETRACK PLAYA – USA
პლანეტის ირთ-ერთ ყველაზე სწორ ადგილას, სიკვდილის ველზე(Death Valley)–კალიფორნია, აშშ, შეგვიძლია ვიხილოთ საოცარი და ამოუხსნელი მოვლენა–მოცურავე ქვები(Sailing Stones of Racetrack Playa).ხანმოკლე ზამთრის წვიმების დროს უდაბნო ატალახდება ხოლმე.ამ დროს ლოდები და დიდი ქვები სხლტება და უკან იტოვებენ თვალსაჩინო კვალს.მეცნიერები აგრეთვე ძლიერ ქარსაც აკისრებენ ’პასუხისმგებლობას’, რადგან ზოგჯერ მიმართულება შეიძლება მკვეთრად შეიცვალოს.ამაში არანაირი ხრიკი არ დევს, თუმცა ეს ტრაექტორია არცერთხელ არ ყოფილა გადაღებული ვიდეოს მეშვეობით.არადა გასაკვირია, ამ ტექნოლოგიურ ხანაში როორ არ დაამონტაჟეს ერთი კამერა!
სიკვდილის ველის უმთავრესი იდუმალება არის ეს მოცურავე ქვები, მაგრამ ამ ადგილის რეალური უცნაურობა არის მისი სრული იზოლაცია, ფორმა–ექვსკუთხედია, სიცხე და დაუჯერებელი ზედაპირის სისწორე!

6 NINE HELLS OF BEPPU –იაპონია.
იაპონიის კუნძულ კუიშუს (Kyūshū)ტერიტორიაზე განლაგებული ბეპუ(Beppu)-გეოთერმიული წყლების წარმოქმნის მიხედვით მსოფლიოში უდიდესთა შიორის მეორე ადგილასაა.ამ ერთ ტერიტორიაზე განლაგებულია ”ცხრა ჯოჯოხეთი” (“Nine Hells”)–ანუ 9 ბუნებრივი აუზი, რომლების ყველა სხვადასხვა შემადგენლობის და წყლებით არის სავსე.ამიტომ შესაბამისად ფერიც და თვისებებიც სხვადასხვა აქვთ.

7 PAMUKKALE -თურქეთი.
ათასობით წლის წინ მიწისძვრამ საინტერესო კვალი დატოვა თურქეთის პამუკალეს ტერასებიანი აუზების სახით.ეს უჩვეულო ფორმის ტერასები შექმნეს მიწის სიღრმიდან ამოხეთქილმა კალციუმის კარბონატის უხვი რაოდენობით გაჯერებულმა ცხელმა ნაკადულებმა.ეს ბასეინები სავსეა რძისფერი ცხელი წყლით, რომელსაც სამკურმნალო დანიშნულება აქვს, თუმცა ახლა ეს ადგილი შედის UNESCO World Heritage Site -ის შემადგენლობაში და უკვე დახურულ ზონას წარმოადგენს.
პამუკალე (Pamukkale)–ნიშნავს ”ბამბის სასახლეს”, რომელებს მის სატავესტან აშენებული ქონდათ ქალაქი, რომელსაც ’წმინდა ქალაქს ” უწოდებდნენ( “Holy City” ან “Sacred City”), რადგან კარგად იცოდნენ ამ რძისფერი წყლების გამაჯანსაღებელი თვისებები

8 Madagascar stone Forest ანუ მადაგასკარის ქვის ტყე- Tsingy de Bemaraha ნაკრძალი მდებარეობს მადაგასკარის დასავლეთ სანაპიროზე. ეს 666 კვადრატულ კილომეტრზე გადაჭიმული რეგიონი 1999 წლიდან კლასიფიცირებულია როგორც იუნესკოს მსოფლიოს კულტურული მემკვიდრეობა, თავისი უნიკალური და თვალწარმტაცი ბუნებით და უნიკალური ცხოველთა სახეობებით.

9 dragon triangle- დრაკონის სამკუთხედი, იგივე ეშმაკის ზღვა.ეს ადგილი შეიძლება მივიჩნიოთ მეოცე საუკუნის ყველაზე იდუმალ ადგილად.ამ რაიონში დასავლეთ იაპონია, ჩრდილოეთ ტოკიო და წყნარი ოკეანის გარკვეული ნაწილი შედის. ეს ადგილი ვულკანურად აქტიურია და ხშირად გრიგალები იცის. აქ ერთ ღამეში შეიძლება კუნძულებიც კი გაქრეს. გამოცდილი ნავიგატორების მიერ შედგენილ რუკებსა და დოკუმენტებზე ხშირად საკმაოდ ბევრ კუნძულს ვეღარ პოულობენ.

10 bermuda triangle- ბერმუდის სამკუთხედი – ეს არის დედამიწაზე ერთ-ერთი ყველაზე გასაოცარი და საიდუმლო რაიონი ატლანტიკის ოკეანეში, რომელშიც თითქოს-და ხდება საზღვაო და საჰაერო გემების იდუმალი გაუჩინარება. რაიონი შემოსაზღვრულია ფლორიდიდან ბერმუდის კუნძულამდე, შემდგომ პურტო-რიკომდე და უკან ფლორიდამდე ბაჰამების გავლით.

მჟავე წვიმები

 
   მჟავე წვიმები რეგიონისთვის გარემოს დაბინძურების თვალსაზრისით ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პრობლემაა. ეს დასახელება ისეთ მოვლენებს აერთიანებს, როგორიცა მჟავე ნილი, მჟავე თოვლი და ა.შ. მაგრამ თითოეული მათგანი ატმოსფერულ ტენში მჟავათა არსებობას და გარემოზე მათ დამაზიანებელ მოქმედებას გულისხმობს. მაგალითად, სამრეწველო წვიმების არსებობა დიდ პრობლემას უქმნის.
  მჟავე წვიმის ორი უმთავრესი კომპონენტია გოგირდმჟავა და აზოტმჟავა. ზოგჯერ მჟავე წვიმები საკმაოდ შორს მოდის იმ ადგილიდან, სადაც პირველადი დამაბინძურებელი ნაერთების წყაროებია. ამრიგად, მჟავე წვიმების პრობლემა ამა თუ იმ ქვეყნის ფარგლებით არ შემოისაზღვრება, რადგანაც ატმოსფერული დამაბინძურებლები დიდი მასშტაბით გადაადგილდებიან. მაგალითად, ჟავე წვიმების უმეტესობა, რომელიც ნორვეგიაში, შვედეთსა და ნიდერანდებში მოდის, ევროპის სხვა ქვეყნებში გამოყოფილი გოგირდისა და აზოტის ოქსიდებიდან წარმოიგქმნება.

5 ფერის მდინარე

 

   კანო კრისტალესი (Cao Cristales) ეს არის ყველაზე ლამაზი მდინარე მსოფლიოში და ეს არ არის ვინმეს სუბიექტური აზრი. ამ მდინარეს მრავალი სახელი აქვს: "ხუთი ფერის მდინარე", "თხევადი ცისარტყელა" და ა.შ.ეს სახელი მდინარეს იომიტომ დაერქვა, რომ მისი წყალი "მოხატულია" ხუთი ფერით: ციფერი ფერი სხვა მდინარეების მსგავსად ამ მდინარესაც აქვს, მწვანე, შავი და ყვითელი ფერი კი ეძლევა ფსკერის და ფსკერზე არსებული წყალმცენარეების გამო. რაც შეეხება მოწითალო ფერებს ეს არის წყალმცენარეების დამსახურება (Macarenia clavigera). განსაკუთრებულად ფერადი ეს მდინარე ხდება სექტემბრიდან ნოემბრის ჩათვლით. დანარჩენ დროს კი მდინარე კარგავს ფერებს და ის თითქმის არაფრით არ გამოირჩევა სხვა მდინარეებისაგან.